پایان نامه بررسی تأثیر گزارشات حسابرسی بر قیمت سهام شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

پایان نامه بررسی تأثیر گزارشات حسابرسی بر قیمت سهام شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در 94 صفحه ورد قابل ویرایش 

چكیده

وجود اطلاعات مالی در خود اعتماد، لازمه بقای جامعه امروزی است و تصمیم گیری اقتصادی به اطلاعات قابل اعتماد و اتكا نیاز دارد و نقش حسابرسی، اعتبار دهی به صورتهای مالی است كه باعث حصول اطمینان از مطلوبیت در ارائه قابلیت اعتماد صورتهای مالی می شود.

هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی فهالیتهای حرفه حسابرسی در ایران در اعتبار دهتی به صورتهای مالی می‌باشد و در این راستا، انعكاس آن بر قیمت سهام بررسی شده است.

جامعه آماری مورد بررسی در مورد فرضیه اول، شركتهای پذیرفته شد. در بورس اوراق بهادار تهران كه سال مالی آنها سالهای 81 و 82 می‌باشد برای فرضیات دوم تا چهارم، پرسشنامه‌ای بین سهامداران، كارگزاران و مدیرات و كارشناسان بورس اوراق بهادار تهران توزیع گردید.

در این تحقیق از روش كتابخانه‌ای برای جمع آوری اطلاعات نظری ومبانی تحقیق استفاده شده است همچنین با استفاده از این روش، اطلاعات مربوط به فرضیه اول جمع آوری شد.همچنین ار روش تحقیق میدانی برای توزیع پرسشنامه استفاده شده است.

برای آزمون فرضیه اول از توزیع  فیش در سطح اطمینان 95% و برای آزمون فرضیات دوم تا چهارم از آزمون نسبت p در یك جامعه در سطح اطمینان 95% استفاده شده است. در نهایت نتیجه گیری كلی زیر بدست آمد:

با 95% اطمینان می‌توان ادعا كرد كه بین نوع اظهار نظر حسابرس و قیمت سهام رابط معنی داری وجود دارد.

واژه‌های كلیدی

بورس اوراق بهادار، حسابرسی، اظهار نظر مقبول، اظهار نظر مسترولی نظر مردود، عدم اظهار نظر، ضریب پاسخ سود.

فهرست مندرجات

عنوان ................................................................................................................... صفحه

فصل اول- كلیات

1-1-     مقدمه.........................................................................................................

1-2-     بیان مسئله.................................................................................................

1-3-     ضرورت و اهمیت تحقیق...........................................................................

1-4-     فرضیه‌های تحقیق......................................................................................

1-5-     تعاریف علمیاتی ........................................................................................

فصل دوم- مبانی نظری تحقیق

2-1- سیر تكاملی حسابرسی در جهان................................................................

2-2- پیدایش حسابرسی در ایران.......................................................................

2-3- مبانی نظری تقاضا برای حسابرسی صورتهای مالی.................................

2-3-1- تضاد منافع.............................................................................................

2-3-2- پیامدهای اقتصادی با اهمیت..................................................................

2-3-3- پیچیده بودن موضوعات اقتصادی.........................................................

2-3-4-عدم دسترسی مستقیم.............................................................................

2-3-5- فرضیه نظارت........................................................................................

2-3-6- فرضیه بیمه............................................................................................

2-3-7- فرضیه اطلاعات.....................................................................................

2-4- تعریف حسابرسی.......................................................................................

2-5- مسئولیت حسابرسی و انتظارات استفاده كنندگان از گزارش حسابرسی..

2-6- استكالات ناستی از قبول صورتهای مالی حسابرسی نشده.......................

2-7- استانداردهای حسابرسی............................................................................

2-8- گزارش حسابرسی......................................................................................

2-8-1- عنوان ....................................................................................................

2-8-2- مخاطب گزارش......................................................................................

2-8-3- بند مقدمه................................................................................................

2-8-4- بند دامنه رسیدگی .................................................................................

2-8-5- بند اظهار نظر.........................................................................................

2-8-6- تاریخ گزارش.........................................................................................

2-8-7- گزارشهای تحویل شده..........................................................................

2-8-7-1- انحراف از استاندارهای حسابداری..................................................

2-8-7-2- محدویت در دامنه رسیدكی...............................................................

2-8-7-3- ابهام..................................................................................................

2-8-7-4- تأكید بر مطلب خاص.........................................................................

2-8-8- اظهار نظر متفاوت..................................................................................

2-9- بورس اوراق بهادار تهران.........................................................................

2-9-1- تاریخچه.................................................................................................

2-9-2- تحوه تأمین اطلاعات...............................................................................

2-9-3- نحوه نظارت...........................................................................................

2-9-4- اظهار نظر حسابرسی توقف فعالیت شركتها در بورس.........................

2-10- پیشینه پژوهشهای انجام شده در جهان

2-11- پیشینه پژوهش در ایران..........................................................................

فصل سوم- روش تحقیق

3-1- جامعه آماری..............................................................................................

3-2- روش نمونه‌گیری........................................................................................

3-3- روش اجرای تحقیق....................................................................................

3-3-1- سود غیر عادی سهام............................................................................

3-3-2- خطای پیش‌بینی سود هر سهم ..............................................................

3-3-3- ضریب پاسخ سود..................................................................................

3-4- روشهای جمع آوری اطلاعات....................................................................

3-4-1- روش كتابخانه........................................................................................

3-4-2- روش میدانی..........................................................................................

3-5- روش آزمون فرضیه‌های تحقیق.................................................................

3-6- محدودیتهای تحقیق.....................................................................................

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- بررسی رابط سترو 1 حسابرسی و قیمت سهام........................................

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌های گرد آوری شده از پرسشنامه.............................

4-3- آزمون فرضیات دوم تا چهارم...................................................................

فصل پنجم- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها

5-1- نتیجه گیری.................................................................................................

5-2- پیشنهادات پژوهش.....................................................................................

5-3- پیشنهاد برای تحقیقات آتی..........................................................................

منابع و مآخذ.........................................................................................................

پیوستها..................................................................................................................

پیوست 1: جدول محاسبه ERC..............................................................................

پیوست 2: پرسشنامه.............................................................................................

فهرست جداول

عنوان ...................................................................................................................  صفحه

جدول شماره 2-1- خلاصه تحقیقات انجام شده در خصوص رابطه میان گزارشهای حسابرسی وضعیت‌های بازار سهام......................................................................................................................

جدول شماره 4-1- ضریب پاسخ سود برای شركتهای انتخاب شده..................

جدول شماره 4-2- آماده‌ها مركزی و پراكندگی برای شركتهای انتخاب شده...

جدول شماره 4-3- خلاصه اطلاعات عمومی- جمعیت شناسی...........................

جدول شماره 5-1- خلاصه نتیجه بدست آمده از آزمون فرضیه اول................

جدول شماره 5-2- خلاصه نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل پرسشنامه.......

در پی تحولات ناشی از انقلاب اسلامی صنعتی در ارو        پا، تاسیس شركتهای بزرگ در قرن نوزدهم و در اوایل قرن بیستم، نیازمند سرمایه‌های كلان بود، بنابراین سرمایه‌های كوچك تعداد كثیری سرمایه گذار، تحت عنوان سهام، یكجا جمع شده، برای تامین سرمایه شركتهای بزرگ تخصص یافت. با رواج معاملات و نقل و انتقادات حقوق مالكیت سهامداران، ضرورت قانونمند شدن بازار سرمایه و جلب اعتماد سرمایه گذاران بیش از بیش بر دولتها معلوم شد. ایجاد بازارهای سرمایه و بورس اوراق بهادار از عوامل با اهمیتی بود كه به رشد و گسترش شركتهای بزرگ و افزایش تعداد سهامداران و دینفعان بازار سرمایه گذاران نمی‌توانستند به طور مستقیم در اداره شركتها دخالت داشته باشند لذا مسئولیت را به عهده هیئت مدیره منتخب خود قرار دادند. با رواج اندیشه جدایی مالكیت از مدیریت در اوایل قرن بیستم، دامنه مسئولیت و وظایف، گسترش یافت وارائه گزارشهای مالی جدیدتر و مناسبتر، بر اساس نیاز استفاده كنندگان، از جمله صورت سود و زیان، ضرورت یافت تا صاحبان سرمایه بتوانند از چگونگی بكارگیری سرمایه‌هایشان، توسط مدیریت، و از چشم انداز آتی سرمایه‌گذاری خود مطلع شدند.

افزودن بر سرمایه‌گذاران مذكور، بانكها و موسسات اعتباری برای مقاصد وام و اعتبار، و دولتها برای مقاصد سیاسی، اخذ مالیات و … نیازمند گزارشهای جدید و معتبر بودند. افزایش مواد استفاده شمار استفاده كنندگان  از اطلاعات مندرج در گزارشهای مالی، و رونق بازار سرمایه و پول، هدف حسابداری و حسابرسی را از رفع نیازهای تعداد محدودی صاحب سرمایه، به پاسخگوی به نیازهای اطلاعاتی گروه كثیری ذیحق و دیعلاقه ارتقا و به حسابداری و حسابرسی، نقش با اهمیت اجتماعی داد. حسابرسان با ایفای نقش نظارتگری و اعتبار دهی به صورتهای مالی، افزایش پویایی و كارایی بازار سرمایه را موجب می شوند. در یك اقتصاد سالم و در بین بازار سرمایه، بورس ارواق بهادار، از اهمیت بسزایی برخوردار است. بورس اوراق بهادار چنانچه بتواند جایگاه مطلوب خود را در اقتصاد یك كشور بدست آورد و نقش خود را به خوبی ایفا كند بی‌شك، رشد و شكوفایی اقتصاد را سرعت خواهد بخشید. لازمه افزایش كارایی و پویایی بازار سرمایه. تجهیز سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی به اطلاعات كامل، صحیح و معتبر می‌باشد. مهمترین ابزار آگاهی در این بازار، صورتهای مالی به همراه گزارشهای حسابرسی است كه بدون هزینه در اختیار استفاده كنندگان، قرار داده می‌شود. بدین ترتیب با اتكا بر اطلاعات معتبر و قابل اعتماد مبتنی بر یافته‌های حسابرسان مستقل، بی طرف و ذیلاح، تصمیمات مناسب، اتخاذ و منابع موجود به شكل بهینه و مطلوب به سودآورترین فهالیتها، تخصصی داده می‌شود.

1-1-     بیان مسئله

تصمیم گیریهای اقتصادی به اطلاعات قابل اعتماد و اتكا نیاز دارد و نقش حسابرسی، اعتبار دهی به صورتهای مالی است كه باعث از مطلوبیت در ارائه و قابلیت اعتماد صورتهای مالی ‌می‌شود. حسابرسی منظم و سالانه توسط حسابرسان مستقل بهترین نوع حفاظت از منابع عمومی است.

هر چند سرمایه گذاری معمولاً  با مخاطراتی همراه است ولی حسابرسی سالانه شركتها از مخاطرت مضاعف ناشی از عدم اعتبار و قابلیت اتكای اطلاعات صورتهای مالی می‌كاهد. حسابرسان مستقل كه توسط مجامع عمومی صاحبان سهام انتخاب می‌شوند با رسیدگی به اسناد،‌ مدارك و شواهد پیشوانه صورتهای مالی، تقلب و سوء جریانهای اجتماعی دارای تاثیر مستقیم بر صورتهای مالی را كشف و نسبت به صورتهای مالی تهیه شده توسط مدیران شركتها، بی طرفانه اظهار نظر حرفه‌ای ارائه می‌كنند. نتایح یافته‌های حسابرسان مستقل در گزارشی به نام «گزارش حسابرسی» به شكل‌های «مقبول» ، «مستروط»، «مردود» و «عدم اظهار» ارائه می‌شود. تجزیه نشان داده است كه شكل گزارش حسابرسی، عمدتاً به صورت مقبول یا مشروط تنظیم می‌شود و از شكلهای مردود و عدم اظهار نظر كمتر استفاده می‌شود.

گزارش حسابرسان مستقل كه منقم به صورتهای مالی و یادداشتهای همراه،‌ منتشر می‌شود موجب اعتبار دهی به اطلاعات حسابداری و مبانی تصمیم‌گیری گروههای ذینفع می‌باشد. تحقیات انجام شده در سایر كشورها حكایت از این دارد كه موارد مطروحه در گزارشهای حسابرسان مستقل و به ویژه بندهای شرط مندرج در آنها، جهت تصمیم گیریهای اقشار مختلف جامعه از جمله سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی مورد استفاده قرار گرفته و قیمت سهام را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با توجه به آنكه یكی از مهمترین مراجع رسمی اطلاعاتی در ایران، مجامع عمومی سالانه شركتهاست و یكی از جامع‌ترین و معتبرترین مجموعه های اطلاعاتی، گزارشهای مالی سالانه شركتها به انضمام گزارش حسابرسی است. در این تحقیق، وجود رابطه معنی دار بین گزارشهای حسابرسی و قیمت سهام مورد بررسی قرار می‌گیرد.

هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر گزارشهای حسابرسی بر واكنش سهام می‌باشد كه نتیجه درك و حساسیت دست انداركاران بازار سهام است.

1-2-     ضرورت و اهمیت تحقیق

-2- پیشنهادات پژوهش

1) توسعه فعالیت سازمان بورس اوراق بهادار در جهت بررسی اظهار نظر گزارش‌های حسابرسی و ایجاد شفافیت اطلاعات مناسبتر خصوصاً در جهت انعكاس وارائه هر چه بهتر اظهار نظر گزارش‌های حسابرسی به سهامداران.

2) بهینه سازی  قوانین مالی و اقتصادی كشور به خصوص قانون تجارت به منظور تقویت جایگاه قانونی حسابرسی و اظهار نظر آن.

3)ارائه آموزش‌های لازم از طرف سازمانهای ذیربط خصوصاً سازمان بورس ارواق بهادار به سهامداران و علاقه‌مندان در جهت افزایش آگاهی عمومی و استفاده مطلوبتر از گزارش‌های حسابرسی و اظهار نظر آن و همچنین زمینه سازی جهت گسترش فرهنگ پاسخگویی در جامعه و ایجاد جایگاه مناسب برای حسابرسی.

4) ایجاد الزمات با پیشوانه قانونی جهت به موقع تكالیف مجامع عمومی ناشی از گزارش حسابرسی و ارائه اطلاعات صحیح و به موقع فهم و قابل اعتماد به بازار  سرمایه.

5-3- پیشنهاد برای تحقیقات آتی

1)بررسی تأثیر انواع اظهار نظرهای حسابرسی بر قیمت سهام با استفاده از محاسبه ضریب سود.

2)تحقیق درمورد گزارش‌های حسابرسی چند سال مالی با حذف و اضافه نمودن بندهای شرط جدید.

3)تحقیق در خصوص میزان شناخت استفاده كنندگان صورتهای مالی خصوصاً سهامداران از واژه‌ها، اصطلاحات و فرم‌های گزارش حسابرسی.

4)تحقیق در مرود نوع و میزان انتظارات سهامداران از حرفه حسابرسی و گزارش‌های حسابرسی.